ئەرکى حکومەت و وەزارەتى کارەبا دابینکردنى شەش سەعات کارەبا نییە وەک لە سى و سێ ساڵى ڕابردوودا کردوویانە، بەڵکو ئەرکیان دابینکردنى کارەبایە بە شێوەى بەردەوام( ٢٤ سەعات)، بۆ ئەو ئەرکەش پارەو تواناى گەورەیان لەبەردەستدا بووە چ ئەو کاتانەی بودجەی زەبەلاح لە بەغداوە دەهات چ کاتی فرۆشتنی نەوت بەبۆری و تا ئێستەش، بەڵام ئەوان سەرقاڵی دەوڵەمەندکردنی حزبەکانیانن نەوەک چاککردنی کارەباو خزمەتگوزارییەکان!
بۆیە هەر جۆرە بیرکردنەوەو کۆبوونەوەیەک بۆ زیادکردنى نرخ لەسەروو ئەو نرخانەى کە خەڵک بە نرخى حکومى دەزانێت، ستەمە لە خەڵک و سەرپێچییە لە دەستوورو یاسا.
لە سى و سێ ساڵى ڕابردوودا کە نەیانتوانیوە کارەباى بەردەوام بۆ هاووڵاتیان دابین بکەن هۆکارەکەی شکستیان بووە بەهۆی گەندەڵی و قۆرخکارییەوە، ئێستەش چۆن چۆنى دەیانەوێت جێبەجێکردنى ئەو ئەرکە بکەنە پاساو بۆ زیادکردنى نرخ لە کاتێکدا هیچ گۆڕانکارییەک لە شێوازی حکومڕانی نەکراوە بەتایبەت کۆتایهێنان بە گەندەڵی و قۆرخکاریی و کۆمپانیاکاریی و سودوەرگرتن لە دەسەڵات بۆ دەوڵەمەندکردنی حزبەکانیان!
لە شەش مانگى ڕابردوودا بۆ زانینى هەستى خەڵک نرخێکى بازرگانیان لەسەر کارەبا داناوە بەناوى کارەباى (٢٤ سەعاتى) کە لە (١٠٠) دینارەوە دەستپێدەکات بۆ (١٥٦) دینارو زیاتریش، کەچى ئێستە دێن دەیانەوێت بە پاساوى گوێگرتن لە ناڕەزایی هاووڵاتیان شتێک لەو نرخانە بێنە خوارەوەو ئیتر بۆ هەمیشە نرخى بازرگانى بسەپێنن و خەڵکیش سوپاسیان بکات بۆ ئەو کەمکردنەوەیە!
ئەو نرخانەی ئێستەی کارەبا، بە پێى ڕێنماییەکە لە ساڵى (٢٠٢١) دەریانکردووە، لەو رێنماییەدا کارەبا گران کرا لەسەر هاووڵاتیان لە (١٥ دینار)ەوە بۆ (١٨ دینار)! بۆ یەک یەکە (کیلۆ وات/سەعات)، بەجۆرێک زۆرێک لە خێزانەکان بۆ ئەو (دە) سەعات کارەبایە نزیکەى (٣٠,٠٠٠) دیناریان مانگانە بۆ گەڕاوەتەوە، ئەگەر هەر ئەو نرخانە بمێننەوە ئەوە لە (٢٤ سەعات) کارەبادا بە زستان و هاوین خەڵک پێویستە مانگانە نزیکەى (٥٠ تا ٦٠ هەزار) دینار بدات! ئەمە هەر بۆخۆى گرانەو لە تواناى زۆرێک لە خێزانەکاندا نییە بەتایبەت هەژارەکان، کەواتە چۆن دەیانەوێت نرخى زیاتریش بسەپێنن؟
وەستانەوە دژى نرخی نوێی بازرگانی کارەبا بەهەر پاساوێک ئەرکێکى ئاینى و ئەخلاقى و نیشتیمانییە، پێویستە هەموو دژى ئەو نرخانە بوەستینەوە تا وەزارەتى کارەبا ناچار بکەین بە جێبەجێکردنى ئەرکەکانى لە دابینکردنى کارەبا بەو نرخانەی ئێستە کە بە (١٨ دینار) بۆ کیلۆ واتێک دەست پێدەکەن.
ئەگەر ئەمەیان بۆ بچێتە سەر، چوار ڕۆژى تر بۆ دابینکردنی ئاوى خواردنەوەو ڕێگاوبان و نەخۆشخانەو قوتابخانەش وا دەکەن، بۆیە نابێت خەڵک ڕازى بێت خزمەتگوزارییە گشتیەکان بکرێنە نرخى بازرگانى.
عومەر گوڵپى
٣ى ٤ى ٢٠٢٥